төсле — (ТӨСЛЕЛЕК) (ТӨСЛЕЛӘНҮ) – I. с. 1. Нин. б. бер төсе булган. Нин. б. бер төстә булган. Ак һәм карадан башка төстә булган төсле фильм 2. Тимер һәм аның эретмәләренә кермәгән барлык металларга бәйләнешле төсле металлургия 3. Нин. б. йөзле, килбәтле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәпләкә — диал. – 1. Сәнәк, чәнечке, циркуль кебек әйберләрнең бер аерысы, бер саптан бүленеп, аерылып киткән очларының берсе, теше. Шуңа охшашлы һәр нәрсә 2. Агачның ике яки берничә ботакка аерылып киткән өлеше – ботак аерысы һәм шуннан киткән һәр ботак.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
диакритик билге — Хәрефнең өстенә яки астына куелып, аның укылышын (мәгънәсен) аныклау яки үзгәртү өчен кулл. тор. график билге (мәс. й, ң хәрефләрендәге кебек) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җанлану — 1. Актив җанлы, тере хәлгә килү; җан керү. күч. Барлыкка килү, яшәү хокукы алу яңа тормыш шунда җанланган. Җаны бар кебек күренү 2. Нин. б. сәбәптән үсүе тоткарланып торган, сулган, шиңгән хәлдән чыгу, кинәт үсеп китү (үсемлекләр тур.) 3. Тын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилкә — 1. Муен төбенең арткы өлеше. Муен белән кулбаш арасы, иңбаш җилкәсендәге погоннары... 2. Гәүдәдә арканың иң югарыгы өлеше, ике кулбаш арасы киң җилкәле 3. Арка, сырт (хайваннарда) кошлар симез кортларны җилкәләреннән тешләп... 4. күч. Авырлык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
класс — 1. Бүлек, төркем; катлам. Нин. б. уртак үзлеккә, мөнәсәбәткә ия булган төрдәш предметлар җыелмасы. Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы бүленешендә иң зур төркемнәрнең берсе имезүчеләр к. ы мат. Өч янәшә разрядлы санның цифрлар җыелмасы (мәс. икенче… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күрмәмеш — КҮРМӘМЕШКӘ САЛЫНУ (САЛЫШУ) – Күреп тә күрмәгәнгә салыну, үзеңне аны күрмәгән кебек тоту … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыру — (СЫРЫЛУ) – I. 1. Ике кат тукыманы (мәс. эчлек белән астарны) араларына мамык һ. б. салып буй буй эзләр ясап яки шакмаклы итеп тегү; кием, юрган кебек әйберләрне шул рәв. эшләү. Ике яки берничә катлаган материалны тыгызлык, ныклык өчен еш ара… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урында — Җирле оешмаларның үзендә (югары оешмалар катнашыннан башка) мәсьәләне урында хәл итү 4. Нәрсәнең дә булса аерым өлеше, җире 5. Китапның, әдәби яки музыкаль әсәрнең, пьесаның аерым бер өлеше, өзеге 6. Кемнең дә булса берәр өлкәдә башкарган эш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шпионаж — 1. Нин. б. бер ил разведкасына хезмәт итү эше, аның өчен яшерен рәвештә дәүләт сере итеп сакланган төрле мәгълүмәт җыйнау яки урлау, һәртөрле корткычлык алып бару кебек җинаять эшчәнлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
якын — с. 1. Еракта урнашмаган, шушы тирәдәге, тиз генә барып җитәрлек; киресе: ерак. рәв. Монда гына, янәшәдә, терәлеп үк 2. Тиздән булырга тиешле, тиз арада булачак якын киләчәк 3. Туганлык яки дуслык мөнәсәбәтендә булган якын кеше. и. Дус, иптәш яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге